Boy Uzatma Cerrahisi (Distraksiyon Osteogenezi) Nedir?

Op. Dr. Numan ATILGAN – El Cerrahi / Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Boy uzatma cerrahisi, genellikle bacak uzunluk farklarını düzeltmek ya da estetik amaçlarla kişinin boyunun artırılması için uygulanan cerrahi bir yöntemdir. Temelde kemiklerin cerrahi olarak kesilip kontrollü şekilde ayrılması ve bu boşluğun yeni kemik dokusu ile dolması prensibine dayanır. Bu sürece distraksiyon osteogenezi denir ve kemik dokusunun kendi kendini yenileme kapasitesi sayesinde yeni kemik oluşumu sağlanır.

---

2. Klinik Endikasyonlar ve Uygun Hasta Profili

Boy uzatma ameliyatı, aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

• Doğuştan veya sonradan gelişen bacak boyu eşitsizlikleri
• Kişinin boyundan dolayı yaşadığı psikolojik olumsuzluklar ve sosyal uyum sorunları
• Kemik ve genel sağlık durumunun ameliyata uygun olması
• Yaş olarak genellikle 18–50 yaş arası, kemik gelişimi tamamlanmış bireyler
• Psikolojik olarak ameliyat sürecine uyum sağlayabilecek hastalar

Uygun hasta seçimi ve detaylı ön değerlendirme ameliyatın başarısı açısından kritik öneme sahiptir.

---

3. Ameliyat Süreci ve Uygulanan Yöntemler

Ameliyat öncesi hastadan detaylı tıbbi geçmiş alınır, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle kemik yapısı değerlendirilir. Operasyon genellikle şu aşamalardan oluşur:

• Osteotomi: Uzatılacak kemikte cerrahi kesi yapılır.
• Fiksasyon: Kemik uçları dış veya iç aparatlarla sabitlenir.
• Distraksiyon: Günlük kontrollü kemik ayrımıyla kemik arasındaki boşluk açılır ve yeni kemik oluşumu tetiklenir.
• Konsolidasyon: Yeni kemik dokusunun olgunlaşması ve sertleşmesi için sabitleme devam eder.
• Rehabilitasyon: Kas ve eklem fonksiyonlarının korunması için düzenli fizik tedavi uygulanır.

Yöntem seçenekleri:

• Dış fiksatör (İlizarov yöntemi): Halkalar ve tellerle kemik dıştan sabitlenir.
• İç çivi (Manyetik veya motorlu çiviler): Kemik içine yerleştirilen cihazlar sayesinde uzatma yapılır, dış aparat gerekmez.
• Kombine yöntemler: İç çivi ile dış fiksatör kullanılarak komplikasyonlar azaltılır.

Yöntem seçimi hastanın ihtiyaçları, uzatma miktarı ve anatomik yapısına göre belirlenir.

---

4. Uzama Miktarı ve Süreleri

Genellikle femurda 6-8 cm, tibia kemikte ise 5-7 cm arası uzama sağlanabilir. Toplamda iki kemiğin uzatılmasıyla 12-15 cm arası boy artışı mümkün olabilir. Günlük ortalama 1 mm uzatma uygulanır ve bu süreç birkaç ay sürer. Ardından yeni oluşan kemiğin sağlamlaşması için aylarca sabitleme ve rehabilitasyon gerekir. Toplam tedavi süresi 6 ay ile 1.5 yıl arasında değişebilir.

---

5. Olası Komplikasyonlar ve Riskler

Her cerrahi işlemde olduğu gibi boy uzatma ameliyatında da bazı riskler vardır:

• Enfeksiyon
• Kemik kaynamamasına bağlı sorunlar
• Sinir veya damar yaralanmaları
• Kas ve eklem sertlikleri, hareket kısıtlılıkları
• Kan pıhtılaşması
• Eşitsiz veya istenmeyen uzama ve deformiteler

Bu komplikasyonların önlenmesi için ameliyat öncesi ve sonrası düzenli takip, uygun fizik tedavi ve hastanın tedaviye uyumu önemlidir.

---

6. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Süreci

Boy uzatma cerrahisi sonrası fizik tedavi, hastanın kas gücünü ve eklem hareket açıklığını koruması için çok önemlidir. Uzatma sürecinde hafif egzersizlerle başlanır, kas kontraktürleri önlenir. Konsolidasyon döneminde ise yürüme ve güçlendirme egzersizleri yoğunlaştırılır. Tedavi süresi boyunca multidisipliner bir ekip tarafından takibi yapılmalıdır.

---

7. İyileşme Süresi ve Bakım

Hastanede kalış süresi genellikle birkaç gün ile bir hafta arasında değişir. Evde bakım ve fizik tedavi ile süreç devam eder. Uzama oranına bağlı olarak toplam iyileşme süreci 6 aydan 1.5 yıla kadar sürebilir. Ameliyat sonrası hasta eğitimi, yara bakımı ve düzenli kontrol önem taşır.

---

8. Sonuç ve Öneriler

Boy uzatma cerrahisi, hem fizyolojik hem psikolojik açıdan hastalar için hayat kalitesini artıran önemli bir yöntemdir. Ancak ameliyat süreci uzun ve zahmetlidir. Başarı için hasta seçimi, doğru yöntem seçimi, multidisipliner rehabilitasyon ve hastanın tedavi sürecine aktif katılımı gereklidir.

Op. Dr. Numan ATILGAN olarak hastalarıma önerim, ameliyat öncesi tüm risklerin ve sürecin detaylı anlaşılması ve sabırlı bir tedavi sürecine hazırlıklı olmalarıdır. İyi planlanmış ve özenle yürütülen bir boy uzatma cerrahisi başarılı sonuçlar getirecektir.