Artroplasti Nedir? (Temel Tanım)

Artroplasti Nedir? – Geniş ve Detaylı Anlatım

Artroplasti, eklemlerde oluşan hasar ya da bozulma nedeniyle işlevini kaybetmiş olan eklem yüzeylerinin cerrahi müdahale ile onarılması veya tamamen yapay bir eklem protezi ile değiştirilmesidir. Bu işlem, hastanın yaşam kalitesini artırmayı, eklem hareketliliğini yeniden kazandırmayı ve ağrıyı azaltmayı amaçlar.

🦴 Artroplasti Hangi Durumlarda Uygulanır?

Artroplasti genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır:

• İleri evre osteoartrit (kireçlenme)
• Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları
• Travmaya bağlı eklem bozuklukları (kırıklar, çıkıklar sonrası)
• Doğuştan gelen eklem deformiteleri
• Aseptik nekroz (kemik dokusunun kanlanamayıp ölmesi)

Bu durumlar, eklemde ciddi ağrıya, şekil bozukluğuna ve hareket kaybına yol açabilir. Diğer tedavi yöntemleri (ilaç, fizik tedavi vb.) yetersiz kaldığında artroplasti gündeme gelir.

---

🔍 Artroplasti Türleri

1. Total Artroplasti (Tüm Eklem Protezi):
   • Eklemdeki tüm hasarlı yüzeyler çıkarılır ve yapay protezler takılır.
   • En sık uygulandığı eklemler: Diz, kalça, omuz
2. Parsiyel (Kısmi) Artroplasti:
   • Sadece hasarlı olan eklem yüzeyleri değiştirilir.
   • Özellikle diz ve kalça ekleminde uygulanır.
3. Yüzey Yenileme (Resurfacing):
   • Eklem tamamen çıkarılmaz, sadece yüzeyleri düzeltilir veya kaplanır.
   • Daha genç ve aktif hastalarda tercih edilebilir.

---

🔧 Artroplasti Süreci

1. Hazırlık ve Değerlendirme:

• Hastanın öyküsü alınır, fizik muayene yapılır.
• Röntgen, MR gibi görüntüleme yöntemleri ile eklem değerlendirilir.
• Anestezi riski ve genel sağlık durumu analiz edilir.

2. Ameliyat:

• Genellikle genel veya spinal anestezi altında yapılır.
• Hasarlı eklem yüzeyleri çıkarılır, yerine metal, seramik veya plastikten yapılmış protezler yerleştirilir.
• Süre: Genellikle 1–3 saat arası

3. Ameliyat Sonrası Dönem:

• Hastalar genellikle 3–7 gün içinde taburcu edilir.
• Fizik tedaviye erken başlanır.
• İyileşme süreci ortalama 6 hafta – 6 ay arasında değişebilir.

---

✅ Artroplasti Ameliyatının Avantajları

• Kronik ağrının giderilmesi
• Eklem hareket açıklığının artması
• Günlük yaşam aktivitelerinde kolaylık
• Daha aktif ve bağımsız bir yaşam
• Görünür deformitelerin düzeltilmesi

---

⚠️ Olası Riskler ve Komplikasyonlar

Her cerrahi işlemde olduğu gibi artroplastide de bazı riskler mevcuttur:

• Enfeksiyon
• Protezin gevşemesi ya da yer değiştirmesi
• Damar ya da sinir hasarı
• Kan pıhtılaşması (derin ven trombozu)
• Protezin ömrü dolduğunda revizyon (yeniden ameliyat) gerekmesi

---

🔄 Protezlerin Ömrü Ne Kadar?

Modern eklem protezlerinin ömrü genellikle 15–20 yıl arasında değişmektedir. Ancak bu süre hastanın yaşı, kilosu, aktivite düzeyi ve kullanılan protez türüne göre değişebilir. Protezin ömrü dolduğunda revizyon artroplastisi yapılabilir.

---

🧘 Artroplasti Sonrası Yaşam

Ameliyat sonrası başarı büyük ölçüde hastanın fizik tedaviye uyumu ve yaşam tarzına bağlıdır. Aşağıdaki öneriler, protezin uzun ömürlü olmasına katkı sağlar:

• Aşırı kilo almaktan kaçınılmalı
• Düzenli egzersiz yapılmalı
• Yüksek riskli sporlardan uzak durulmalı
• Protezli ekleme fazla yük bindirilmemeli
• Doktor kontrolleri ihmal edilmemeli

---

📌 Sonuç:

Artroplasti, eklem hastalıklarında ileri evreye ulaşan, yaşam kalitesini bozan ağrı ve hareket kısıtlılıklarını gidermek amacıyla uygulanan etkili ve yaygın bir cerrahi yöntemdir. Doğru hasta seçimi, deneyimli cerrahlar, uygun rehabilitasyon süreci ve hasta uyumu sayesinde yüksek başarı oranlarına sahiptir.