El Cerrahisi | Ortopedi Ve Travmatoloji Uzmanı – Op.Dr.Numan ATILGAN
Ortopedi ve El Cerrahisinde Profesyonel Yaklaşım
El Cerrahisi
Aşil tendonu, baldır kaslarını (gastroknemius ve soleus) topuk kemiğine (kalkaneus) bağlayan, vücudun en kalın ve güçlü tendonudur. Yürüme, koşma, zıplama gibi aktivitelerde çok önemli rol oynar.
Yaralanma Türleri
- Tendinit / Tendinopati
- Aşil tendonunda zorlanmaya bağlı iltihap ve dejenerasyon.
- Genellikle sporcularda, yoğun egzersiz yapanlarda görülür.
- Parsiyel Yırtık
- Tendonun bir kısmında lif kopmaları olur.
- Daha çok ani zorlanmalarda gelişir.
- Tam Yırtık (Ruptür)
- Tendon tamamen kopar.
- Genellikle ani koşu, sıçrama veya topa vurma sırasında, “bacağın arkasından taş atılmış hissi” ile ortaya çıkar.
Risk Faktörleri
- Orta yaş erkeklerde daha sık
- Futbol, basketbol, tenis gibi ani dur-kalklı sporlar
- Yeterli ısınma yapmadan egzersiz
- Kortizon enjeksiyonları
- Florokinolon grubu antibiyotikler
- Düz tabanlık veya aşırı kavisli ayak yapısı
Belirtiler
- Baldır arkasında ani, şiddetli ağrı
- Kopma sırasında “çıt / patlama” hissi
- Yürüme ve parmak ucuna kalkmada güçlük
- Topuk çevresinde şişlik ve morarma
- Muayenede Thompson testi (baldır sıkıldığında ayak bileği hareket etmiyorsa kopma vardır)
Tanı
- Fizik muayene bulguları çoğu zaman yeterlidir.
- Emin olunamayan durumlarda Ultrason veya MRG ile tendon bütünlüğü değerlendirilir.
Tedavi
- Konservatif (Cerrahi Olmayan)
- Özellikle yaşlı, düşük aktivite düzeyindeki hastalarda tercih edilir.
- Alçı veya özel yürüme botu ile ayak bileği yaklaşık 20° plantar fleksiyon (aşağıya bükük) pozisyonda 6-8 hafta sabitlenir.
- Sonrasında fizik tedavi ile kas güçlendirme yapılır.
- Cerrahi Tedavi
- Genç, aktif, spor yapan hastalarda tercih edilir.
- Kopmuş tendon uçları karşı karşıya getirilip dikilir.
- Açık cerrahi veya minimal invaziv (küçük kesi) yöntemleri vardır.
- Ameliyat sonrası alçı/ortez ve rehabilitasyon gerekir.
👉 Cerrahi tedavide yeniden kopma riski daha düşüktür, ancak enfeksiyon ve yara iyileşme sorunları görülebilir.
Rehabilitasyon ve Prognoz
- Tedavi sonrası mutlaka fizik tedavi ve rehabilitasyon gerekir.
- Ortalama 4-6 ayda günlük aktivitelere, 9-12 ayda spora dönüş sağlanır.
- Erken ve uygun tedavi yapılmazsa, kalıcı fonksiyon kaybı gelişebilir.
✅ Sonuç: Aşil tendonu yaralanmaları, özellikle aktif bireylerde ciddi fonksiyon kaybına yol açabilir. Erken tanı ve uygun tedavi, hastanın spora ve günlük yaşama dönüşünde kritik öneme sahiptir.
Op. Dr. Numan ATILGAN – Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı
