El Cerrahisi | Ortopedi Ve Travmatoloji Uzmanı – Op.Dr.Numan ATILGAN
Ortopedi ve El Cerrahisinde Profesyonel Yaklaşım
El Cerrahisi
Ayak bileği bağ yaralanmaları, günlük yaşamda en sık görülen ortopedik travmalardan biridir. Özellikle sporcularda, düşme ya da burkulma sonrası ortaya çıkar.
Nedenleri
- Spor aktiviteleri sırasında ani yön değiştirme
- Atlama veya sıçrama sonrası dengesiz basma
- Kayma, düşme veya burkulma
- Yüksek topuklu ayakkabı kullanımı
Anatomik Bilgi
Ayak bileğinde en sık yaralanan bağ, ön talofibular bağ (ATFL)’dır. Bunun dışında:
- Kalkaneofibular bağ (CFL)
- Arka talofibular bağ (PTFL)
da yaralanabilir.
Belirtiler
- Ani başlayan şiddetli ağrı
- Şişlik ve morarma
- Üzerine basmada güçlük
- Eklemde instabilite (boşluk hissi)
Derecelendirme
- 1. Derece (hafif burkulma): Bağlarda gerilme vardır, kısmen ağrı ve hafif şişlik olur.
- 2. Derece (parsiyel yırtık): Belirgin şişlik, morarma ve yürürken ağrı.
- 3. Derece (tam yırtık): Şiddetli ağrı, yaygın ödem, üzerine basamama, instabilite.
Tanı
- Klinik muayene (ön çekmece testi, talar tilt testi)
- Röntgen (kırık var mı diye)
- Manyetik Rezonans (MR) → bağ yırtığının derecesini belirlemede en değerli yöntem
Tedavi
- Akut dönemde (ilk 48-72 saat):
- RICE protokolü (Rest, Ice, Compression, Elevation → istirahat, buz, kompresyon, elevasyon)
- Destekleyici bandaj / atel
- Hafif – Orta dereceli yaralanmalarda:
- Kısa süreli istirahat
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon (denge ve kas güçlendirme egzersizleri)
- Ayak bileği stabilizasyonu için özel ortezler
- Ciddi yırtıklarda (3. derece):
- Uzun süreli atel veya alçı
- Fizik tedavi sonrası iyileşme sağlanmazsa → cerrahi bağ tamiri veya rekonstrüksiyonu
Önlem
- Spor öncesi ısınma ve germe egzersizleri
- Uygun ayakkabı seçimi
- Ayak bileğini güçlendiren egzersizler
- Tekrarlayan burkulmalarda ortez kullanımı
✅ Sonuç: Çoğu ayak bileği bağ yaralanması ameliyatsız tedavi edilebilir. Ancak, özellikle tekrarlayan burkulmalar ve kronik instabilite gelişirse cerrahi tedavi gerekebilir.
Op. Dr. Numan ATILGAN – Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı
