Diyabetik ayak

Ortopedi
26 Ağustos 2025
2 Okuma Sayısı

Diyabetik ayak, uzun süreli diyabet hastalarında görülen, ayaklarda damar, sinir ve deri dokusunu etkileyen komplikasyonların genel adıdır. Kontrolsüz kan şekeri, bu bölgede yaralanma ve enfeksiyon riskini artırır.

Nedenleri

Periferik nöropati (sinir hasarı)
- Ayakta his kaybına neden olur.
- Yaralanmalar fark edilmez ve enfeksiyon riski artar.
Periferik arter hastalığı (damar yetmezliği)
- Ayağa yeterli kan gelmez, iyileşme gecikir.
- Soğukluk, renk değişikliği, yaraların geç iyileşmesi görülür.
Enfeksiyon ve deformiteler
- Ayak parmaklarında çekiç parmak, halluks valgus gibi deformiteler
- Mantar ve bakteriyel enfeksiyonlar

Belirtiler

Ayakta his kaybı veya karıncalanma
Yaraların yavaş iyileşmesi
Şişlik, kızarıklık, akıntı
Ayak derisinde çatlak, nasır veya mantar
İleri vakalarda gangren

Tanı

Klinik muayene: Ayak deformiteleri, yara ve enfeksiyon kontrolü
Sinir testi (monofilament testi)
Doppler ultrason / Anjiyografi: Damar akışı değerlendirilir
Kan şekeri ve HbA1c ölçümleri

Tedavi

Kan şekeri kontrolü
- Diyabet yönetimi komplikasyon riskini azaltır.
Yara bakımı ve enfeksiyon kontrolü
- Düzenli pansuman
- Antibiyotik tedavisi gerekebilir
Ortopedik destekler
- Uygun ayakkabı ve tabanlık
- Basıncı azaltıcı ortopedik cihazlar
Cerrahi müdahale
- Yaraların ilerlemesi, enfeksiyon veya gangren durumunda
- Debridman (ölü dokunun temizlenmesi)
- Parça veya amputasyon gerekebilir
Fizik tedavi ve egzersiz
- Kan akışını artırıcı hareketler
- Denge ve yürüyüş egzersizleri

Önlem

Ayakların günlük kontrolü ve hijyeni
Ayakkabıların uygunluğu ve temizliği
Tırnak ve nasır bakımının düzenli yapılması
Sigara ve fazla kilo kontrolü

✅ Sonuç: Diyabetik ayak, ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Erken tanı, düzenli kontrol ve uygun tedavi ile amputasyon riski azaltılabilir ve yaşam kalitesi korunabilir.

Op. Dr. Numan ATILGAN – Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı