El Cerrahisi | Ortopedi Ve Travmatoloji Uzmanı – Op.Dr.Numan ATILGAN
Ortopedi ve El Cerrahisinde Profesyonel Yaklaşım
El Cerrahisi
Vücudumuzda kaslarımız hareket etmek için çalışır. Ama bu kasların gücünü kemiklere ileten özel bağlara “tendon” denir. Tendonlar olmasa kolumuzu kaldıramaz, parmaklarımızı oynatamazdık.
Şimdi düşün, bir ipin kopması gibi bir tendon koparsa ne olur? O zaman o kas çalışsa bile el, parmak ya da ayak hareket edemez. İşte burada devreye tendon grefti girer.
🧩 Tendon Grefti Ne Demektir?
Tendon grefti, vücuttaki başka bir sağlıklı tendondan ya da özel olarak hazırlanan bir greftten alınan parçayla, kopmuş ya da zarar görmüş tendonun tamir edilmesidir.
Bu işlem, özellikle el ve parmaklarda çok önemlidir. Çünkü burada tendonlar çok küçüktür ama hareket için hayati öneme sahiptir.
🛠️ Tendon Grefti Nasıl Yapılır?
- Hazırlık Aşaması: Öncelikle kopmuş tendonun yerine ve hasarın büyüklüğüne bakılır.
- Greft Seçimi: Vücudun başka bir yerindeki kullanılmayan bir tendon (genellikle ayaktan ya da bilekten) alınır. Bu, greft olarak kullanılacaktır.
- Greftin Yerleştirilmesi: Yeni tendon, eski kopmuş tendonun yerine yerleştirilir ve dikkatlice dikilir.
- Mikrocerrahi Uygulaması: El veya parmakta işlem yapılıyorsa, bu genellikle mikroskop altında yapılır çünkü damarlar ve sinirler çok incedir.
- İyileşme Süreci: Tendonların iyileşmesi zaman alır. Bu süreçte elin fazla hareket ettirilmemesi gerekir. Sonra fizik tedavi başlar.
🔍 Tendon Grefti Ne Zaman Gerekir?
- Kesici aletlerle oluşan tendon yaralanmalarında
- El ya da parmaklarda kopmalar ya da ciddi yaralanmalarda
- Eski tendon onarımlarının başarısız olduğu durumlarda
- Doğuştan tendon eksikliklerinde
- Sinirle birlikte tendon da zarar gördüğünde
✋ El ve Parmakta Neden Daha Önemlidir?
Elimizde çok sayıda küçük tendon vardır. Her parmağı bükmek, düzleştirmek için kaslar değil, bu tendonlar çalışır. Eğer bir tendon koparsa, parmağını oynatamazsın. El cerrahları bu gibi durumlarda tendon grefti yaparak parmakların tekrar hareket etmesini sağlar.
Çünkü elimizde her şey çok küçüktür ve hassastır. Bu yüzden işlem sırasında mikrocerrahi kullanılır. Yani çok küçük aletlerle, özel bir mikroskopla çalışılır. Böylece hem tendon hem de çevresindeki damarlar ve sinirler zarar görmez.
⏳ İyileşme Süreci Nasıldır?
- Ameliyattan sonra bölge hareketsiz hale getirilir (atel ya da alçı kullanılabilir).
- Tendonun yeni yerine alışması için 4-6 hafta beklenir.
- Daha sonra fizik tedavi başlar. Bu çok önemlidir çünkü tendonlar yapışabilir veya sertleşebilir.
- Düzenli egzersiz ve doktor kontrolleri ile tam hareket sağlanabilir.
🧠 Küçük Bir Bilgi:
Vücuttaki bazı tendonlar, başka işlevi olmayan bölgelerden alınıp greft olarak kullanılabilir. Bu işlemler yıllardır başarıyla uygulanıyor ve özellikle el, bilek, diz gibi bölgelerde insanların yeniden rahatça hareket etmesini sağlıyor.
👨⚕️ Sonuç:
Tendon grefti, kopmuş ya da işlevini kaybetmiş tendonların onarılması için yapılan başarılı bir cerrahi yöntemdir. Özellikle el ve parmak cerrahisinde hayati rol oynar. Doğru bir operasyon ve iyi bir rehabilitasyon süreciyle kişi tekrar normal şekilde hareket edebilir.
